Jak zostać tłumaczem technicznym? Czy tłumaczenia techniczne różnią się od innych tłumaczeń? Czy zawód tłumacza ze specjalizacją tłumaczeń technicznych się opłaca? Jakie teksty tłumaczy tłumacz tekstów technicznych?
W obecnym, bardzo technicznym świecie, w którym główną rolę odgrywają komputery i inne maszyny, rola człowieka jako pracownika bardzo się zmniejszyła. Każdego dnia ma premierę „nowy model” czy to telefonu czy samochodu. Urządzenia RTV i AGD są udoskonalane, dodaje im się nowe funkcje. Abyśmy mogli jednak w pełni korzystać z tych dobrodziejstw techniki, musimy mieć dostęp do najświeższych informacji, które najczęściej są dostarczane w języku obcym. Wtedy z pomocą przychodzą nam tłumacze techniczni.
Czym charakteryzują się tłumaczenia techniczne?
Tłumaczenia techniczne, to tłumaczenia specjalistyczne, które wymagają od tłumacza dodatkowych kompetencji. Można by się pokusić o stwierdzenie, że od tłumacza technicznego wymagana jest dodatkowa specjalizacja.
Przekładowi poddawane są najróżniejsze teksty – począwszy od ulotek i instrukcji obsługi po skomplikowane specyfikacje techniczne czy katalogi produktów.
Inne rodzaje tekstów technicznych jakie otrzymują tłumacze to:
- instrukcje obsługi,
- dokumentacja techniczna,
- broszura informacyjna,
- dokumentacja patentowa,
- certyfikaty jakości,
- karty charakterystyki,
- dokumentacja SIWZ (specyfikacje istotnych warunków zamówienia), wymagana podczas przetargów. W tym przypadku tłumacz dodatkowo powinien być zaznajomiony z przepisami prawa zamówień publicznych.
Nie da się zatem przetłumaczyć tekstu technicznego znając tylko język, na który ma zostać przetłumaczony tekst. Bo jak, po skończeniu studiów filologicznych przetłumaczyć i opisać instrukcję działania wrębiarki dwuwrębnikowej wykorzystywanej w górnictwie, bez zrozumienia jak ona działa?
Na podstawie tekstów, z którymi mamy do czynienia, można wyróżnić kilka cech szczególnych tłumaczeń technicznych:
- bardzo specyficzna terminologia
- precyzyjność,
- powtarzalność i schematyczność,
- wysoki poziom skomplikowania treści,
- charakterystyczne słownictwo, często nie zrozumiałe dla laika.
Wszystkie te cechy sprawiają, że tłumacz specjalizujący się w przekładzie tego typu tekstów musi kierować innymi kryteriami pracy niż tłumacz literatury pięknej czy nawet poezji.
Dla tłumacza technicznego ważniejsza od talentu pisarskiego, powinna być dokładność oraz konsekwencja w zachowaniu spójnego nazewnictwa w całym tłumaczonym tekście. W przeciwnym razie, niezachowanie takiej spójności, może grozić niepotrzebnym chaosem terminologicznym.
W jakich branżach wykonuje się tłumaczenia techniczne?
Teksty techniczne zawierają fachową terminologię używaną w konkretnej branży. Najczęściej tłumaczone teksty dotyczą branży IT oraz budowlanej ale zaliczyć tutaj możemy również teksty o tematyce motoryzacyjnej, energetycznej, lotniczej, drogowej oraz górniczej.
Lista branż, a co za tym idzie specjalizacji tłumaczeniowych, jest długa i można ją liczyć w setkach. Nie oznacza to jednak, że znajdziemy tłumacza, który będzie się znał na wszystkim!
Dobry tłumacz najczęściej skupia się na orientacji w jednej głównej branży oraz kilku dodatkowych, które są pokrewne branży głównej.
A zatem w jakich jeszcze branżach otrzymują tłumacze najczęściej zlecenia przekładu specyfikacji technicznej?
Oto one:
- architektura,
- inżynieria,
- obronność,
- przemysł ciężki,
- robotyka,
- transport.
Zawód: tłumacz techniczny. Czy wiesz, jak zostać tłumaczem technicznym?
Tłumaczenia techniczne to trudny rodzaj tłumaczeń. Jak już wcześniej wspomniano, przekład takiego tekstu wymaga od tłumacza nie tylko doskonałej znajomości języka obcego, ale także opanowanej konkretnej terminologii i wiedzy technicznej z danej dziedziny.
O tłumaczu technicznym możemy powiedzieć, że w pewnym sensie kreuje on tekst od podstaw. Co to oznacza?
Kreacja tekstu to umiejętność stworzenia wysokiej jakości przekładu pisemnego lub ustnego tak, aby tekst docelowy został przetłumaczony w sposób tak doskonały jakby był tekstem, którego treść stworzono jako pierwszą.
Chodzi o to, aby treść była zrozumiała dla odbiorców i dostosowana do użytkowników danego języka, np. instrukcja obsługi maszyny musi zostać przetłumaczona tak aby była zrozumiała dla pracowników, którzy ją obsługują. Ważne jest to ze względu na ich bezpieczeństwo.
Kto może zostać tłumaczem technicznym?
Jeśli chodzi o pracę tłumacza technicznego, to niestety trzeba sobie uświadomić, że nie każdy będzie nadawał się do pracy w tej specjalizacji.
Nieważne czy jesteś już doświadczonym tłumaczem z wieloletnim stażem, tłumaczem przysięgłym, pragnącym dodatkowo nauczyć się czegoś nowego czy też dopiero poznajesz ten zawód – droga jest jedna i nie jest prosta.
Praca jako tłumacz często jawi się jako sielanka: przecież wystarczy skończyć jakieś studia wyższe lub filologię, zdać egzamin ze znajomości języka obcego i wkroczyć na rynek tłumaczeniowy szturmem.
Warto podkreślić, że znajomość języka obcego i dyplom magistra to nie główne kryteria decydujące o otrzymaniu pracy lub nie.
W przypadku tłumaczenia tekstów technicznych, należy spełniać dodatkowe wymagania:
- studia podyplomowe i/lub kursy zawodowe ze specjalistycznej branży,
- doświadczenie w tłumaczeniach innych niż techniczne,
- znajomość branży,
- dużym atutem będzie także wykształcenie wyższe techniczne (nie filologiczne).
Tłumacze, którzy doskonale radzą sobie z tłumaczeniami a chcieliby spróbować swoich sił w tego typu tłumaczeniach muszą najpierw poznać specyficzne słownictwo branżowe; nie ma tutaj miejsca na żadne interpretację ani dowolność.
Niejednokrotnie okazać się może, że jednak doświadczenie w specyficznej branży jest o wiele ważniejsze niż najlepsze studia językowe.
Rynek tłumaczeń poszukuje przede wszystkim osób, którzy znają podstawy konkretnych zawodów np. tak jest w przypadku innych tłumaczeń specjalistycznych: medycznych czy prawniczych.
Jak i gdzie się szkolić w zawodzie tłumacza technicznego?
Jak zdobyć potrzebną wiedzę specjalistyczną? Gdzie szkolić branżowy język obcy?
Nie będzie chyba zaskoczeniem ani tajemnicą fakt, że tego typu wiedzę można zdobyć jedynie przez praktykę! Nawet ukończenie technicznego kierunku studiów nie zagwarantuje tego, że nasza wiedza z zakresu specyfikacji technicznych będzie na wysokim poziomie.
Poznawać wiedzę z zakresu konkretnej specjalności można na kilka sposobów. Oto niektóre z nich:
- praca w zawodzie niekoniecznie związana z tłumaczeniami ale koniecznie z branżą,
- dodatkowe studia podyplomowe w zakresie procesów tłumaczeniowych w przekładach specjalistycznych,
- czytanie pism branżowych,
- udział w konferencjach technicznych czy targach specjalistycznych maszyn i nowinek technologicznych,
- kontakt z innymi tłumaczami zajmującymi się tego typu przekładami,
- korzystanie z narzędzi wspomagających pracę tłumacza typu CAT,
- uczestniczenie w rożnego rodzaju kursach, szkoleniach i warsztatach tematycznych.
Jedno w ważniejszych szkoleń w jakim powinien uczestniczyć przyszły tłumacz techniczny, to szkolenia dotyczące usługi DTP (z ang. desktop publishing – publikowanie zza biurka).
Czym jest usługa DTP? W największym skrócie termin ten oznacza komputerowe przygotowanie do druku.
W tłumaczeniach technicznych, oprócz treści, którą należy przełożyć, często występują rożne elementy graficzne bardzo ważne dla całego tłumaczenia np. rysunki techniczne.
Jeśli współpracujesz z biurem tłumaczeń, to obróbką taką raczej zajmie się biuro a Tobie zleci tylko tłumaczenie. Jednakże, jeśli pracujesz jako freelancer i chcesz wykonywać usługi na najwyższym poziomie i pozostać bezkonkurencyjny, musisz zapewnić klientowi aby tłumaczony tekst był dopracowany w każdym calu.
Najlepiej nawiązać współpracę z dobrym grafikiem i programistą – w szczególności jeśli Twoją specjalizacją jest tłumaczenie stron www. Takie „zaplecze” zapewni szerszy zakres usług, które będziesz mógł zaoferować swojemu klientowi a wykorzystanie programów graficznych takich jak Adobe Acrobat (PDF), Corel czy Adobe InDesign nie będą dla przeszkodą w przyjęciu intratnego zlecenia.
Może Cię też zainteresować: Jak kształcić warsztat tłumacza języka niemieckiego?
Gdzie stawiać pierwsze kroki w karierze tłumacza technicznego?
Na początek warto rozeznać się na rynku tłumaczeń specjalistycznych. Rozpytanie wśród kolegów po fachu to również niezły pomysł, a nawet może zaowocować pierwszymi zleceniami, których oni nie mogli przyjąć ze względu na brak doświadczenia w temacie.
Jeśli mamy doświadczenie w jakichkolwiek innych tłumaczeniach, to wystarczy dodatkowo ogłosić się jako specjalista tłumaczeń technicznych np. na forach tłumaczeniowych, mediach społecznościowych.
Można także postarać się o staż lub pracę w biurze tłumaczeń. Tutaj na pewno nie zabraknie zleceń dla nas, ponieważ większość klientów biur tłumaczeń, to firmy i przedsiębiorstwa z branży technicznej.
Pracując dla biura tłumaczeń, dowiemy się nie tylko z jakich technik korzystać ale także uzyskamy wsparcie oraz korektę merytoryczną, co na początku przygody z tłumaczeniami technicznymi jest ogromną pomocą.
Czy warto zostać tłumaczem technicznym?
Każdy doświadczony tłumacz techniczny, z całą pewnością stwierdzi, że tego typu przekład specjalistyczny – wbrew pozorom – nie jest niczym aż tak skomplikowanym jak by się mogło wydawać i warto było przejść całą drogę aby nim zostać.
Jednakże, aby dojść do takiego momentu, należy uprzednio zdobyć odpowiednio duże doświadczenie, które wiąże się z ogromem włożonej pracy własnej tłumacza. Mówimy tutaj o trudach nauki języka obcego oraz o dodatkowym czasie spędzonym na zgłębianiu socjalistycznej wiedzy. Nie ważne w jakich parach językowych wykonywane są tłumaczenia, specyfika zawodu pozostaje bez zmian.
W tłumaczeniach technicznych należy znać się na konkretnej branży i sposobach przekładania konkretnych typów tekstu. Po przetłumaczeniu kilkudziesięciu instrukcji obsługi zdobędziemy nawyk stosowania odpowiedniego języka i konkretnego szyku zdań.
Dobrze jest mieć z tyłu głowy myśl i pamiętać cały czas o tym, że w zawodzie tłumacza technicznego ważne jest nieustanne uczenie się. Człowiek – nie tylko tłumacz – uczy się całe życie!
Technologia niestety ciągle się zmienia, a co za tym idzie, zmienia i tworzy się nowe słownictwo. Specyfika tej pracy na początku może przerażać i trzeba sporo czasu i pracy aby zostać dobrym tłumaczem. O jakości pracy świadczy Twoje zaangażowanie i to jak podchodzisz do każdej wykonywanych czynności.
Na imię mam Kuba i jestem urodzonym opolaninem. Od ponad dwóch lat swoją pasję do pisania łączę z pracą nauczyciela języka włoskiego. Dzięki temu sporo czytam, wciąż zdobywam kolejne doświadczenia i jestem w nieustannym rozwoju zawodowym. Dzięki temu z przyjemnością mogę podzielić się z Wami swoimi spostrzeżeniami i wiedzę z zakresu szeroko pojętej lingwistyki. Znam tajniki tego zawodu i wiem, że teoria nie zawsze idzie w parze z praktyką. W wolnych chwilach słucham dobrej muzyki z przyjaciółmi.